Танай Ургамлыг Калиар Бордох: Зөв Сонголт Хийхэд Туслах Зөвлөмж
Сайн байна уу, эрхэм цэцэрлэгч ээ! Та ургамал, ногоогоо сайхан ургуулахын тулд калийн бордоо ашиглах талаар бодож байгаа бол баяр хүргэе. Кали нь ургамлын үндсийг бэхжүүлж, цэцэглэлтийг дэмжин, жимсний амтыг сайжруулахад тусалдаг чухал элемент юм. Гэхдээ кали гэж юу вэ, хэрхэн сонгох вэ, яаж хэрэглэх вэ? Энэ бүх асуултад тань хариулахад бид туслах болно. Өөрийн цэцэрлэгт туршсан аргаасаа хуваалцъя.
Калийн Бордооны Төрлүүд: Аль нь Тохиромжтой Вэ?
Калийн бордоо гэхээр "Муриатын кали" (MOP) эсвэл "Сульфатын кали" (SOP) гэсэн хоёр үндсэн төрөл байдаг. Эдгээр нь уурхайгаас гаргаж авсан эрдэс бордоонууд бөгөөд ургамлын калийн хэрэгцээг хангах гол эх үүсвэр болдог.
- Муриатын Кали (Калийн Хлорид - KCl): Хамгийн хямд, түгээмэл бордоо. Гэхдээ хлор нь хөрсний бичил биетэнд сөргөөр нөлөөлж болзошгүй тул болгоомжтой хэрэглэх хэрэгтэй. Ялангуяа хлорт мэдрэмтгий ургамалд (жишээ нь, жимсний мод, төмс) хэрэглэхээс зайлсхийх нь зүйтэй.
- Сульфатын Кали (Калийн Сульфат - K2SO4): Хлоргүй тул хөрсөнд илүү ээлтэй. Хлорт мэдрэмтгий ургамалд илүү тохиромжтой. Гэхдээ муриатын калиас арай үнэтэй байдаг.
Зөвлөгөө: Бордоо сонгохдоо ургамлын төрөл, хөрсний онцлог, төсөв зэргээ харгалзаарай. Хэрэв та органик цэцэрлэг эрхэлдэг бол OMRI (Organic Materials Review Institute) гэрчилгээтэй бордоо сонгоорой.
Байгалийн Калийн Эх Үүсвэрүүд: Хөрсөө Баяжуулах Органик Аргууд
Химийн бордооны оронд байгалийн калийн эх үүсвэрүүдийг ашиглаж болно. Эдгээр нь хөрсний бүтцийг сайжруулж, ургамалд аажмаар шингэдэг калиар хангадаг давуу талтай.
- Далайн Замагны Уусмал (Кельп Гурил, Шингэн Далайн Замаг): Калиар баялаг, хөрсөнд хурдан шингэдэг. Кельп гурилыг хөрсөнд шууд хольж хэрэглэхэд тохиромжтой. Шингэн далайн замагийг ургамлын навчинд шүршиж хэрэглэж болно. Цэцэрлэгийн дэлгүүрүүдээр зарагддаг.
- Сульфо-По-Маг (Кали-Магнийн Сульфат): Кали, магнийн хосолсон бордоо. Хөрсний шинжилгээгээр эдгээр элементүүдийн дутагдал илэрсэн тохиолдолд хэрэглэхэд тохиромжтой.
- Модны Үнс: Кали агуулдаг боловч хөрсний рН-ийг өөрчилдөг тул болгоомжтой хэрэглэх хэрэгтэй. Хөрсний рН-ийг ихэсгэх шаардлагатай үед бага хэмжээгээр хэрэглэж болно. Хэт их хэрэглэвэл хүчиллэг хөрсөнд ургадаг ургамлыг гэмтээж болзошгүй.
- Удаан Шингэдэг Бордоонууд (Ногоон Элс, Гранитын Нунтаг): Калиг аажмаар ялгаруулдаг байгалийн эрдэс. Хөрсний ус зайлуулалтыг сайжруулж, урт хугацааны тэжээлээр хангадаг.
- Гадилны Хальс: Калийн баялаг эх үүсвэр. Хальсыг жижиглэн хэрчиж, хөрсөнд булж хэрэглэж болно. Aphids (ургамлын ширхэгт хортон шавьж)-ийг үргээхэд тусалдаг гэсэн мэдээлэл бий.
- Компост: Жимс, ногооны хаягдал (жүрж, нимбэг, манжин, бууцай, улаан лооль г.м.) нь компостын калийн агууламжийг нэмэгдүүлдэг. Компост бэлтгэхэд хэдэн долоо хоног, сар шаардагдана.
Анхааруулга: Байгалийн бордоо хэрэглэхдээ хэмжээг хэтрүүлэхгүй байх нь чухал. Хөрсний шинжилгээ хийлгэж, ургамлын хэрэгцээг тодорхойлж, бордоог зохистой хэмжээгээр хэрэглээрэй.
Калийн Дутагдлын Шинж Тэмдгүүд: Ургамлаа Ажиглаж, Оношлох
Ургамал калийн дутагдалд орсон эсэхийг мэдэхийн тулд дараах шинж тэмдгүүдийг анхаараарай:
- Навч шарлах, ирмэг нь хүрэн өнгөтэй болох. Энэ нь ихэвчлэн хуучин навч буюу ургамлын доод хэсгийн навчнаас эхэлдэг.
- Жимсний ургамлын жимс жигд бус боловсрох, шар толбо үүсэх.
- Ургамлын өсөлт удаашрах, үндэс систем сулрах.
- Өвчинд тэсвэртэй байдал буурах.
Зөвлөгөө: Дээрх шинж тэмдгүүд илэрвэл хөрсний шинжилгээ хийлгэж, калийн дутагдалтай эсэхийг шалгаарай. Хэрэв дутагдалтай бол тохирох калийн бордоог хэрэглээрэй.
Калиг Хэзээ, Яаж Нэмэх Вэ?
Калийн бордоог ургамал цэцэглэж, жимс жимсгэнэ ургаж эхлэх үед нэмэх нь хамгийн үр дүнтэй. Ургамлын эдгээр үед калийн хэрэгцээ эрс нэмэгддэг.
- Калийн бордоог хөрсөнд шууд хольж эсвэл усаар шингэлж ургамлын үндэс орчимд асгаж хэрэглэж болно.
- Навчны бордооны хувьд шингэн далайн замагны уусмал эсвэл калийн сульфатыг ашиглаж болно. Энэ нь ургамлын калийн дутагдлыг хурдан арилгах арга юм.
- Бордоог хэтрүүлэн хэрэглэхээс зайлсхийх хэрэгтэй. Хэт их кали нь бусад тэжээлийн бодисуудын шингээлтэд саад болж, магнийн дутагдалд хүргэж болзошгүй.
Хөрсний Шинжилгээ: Цэцэрлэгийн Төлөвлөгөөний Эхлэл
Хөрсний шинжилгээ нь танай хөрсөнд яг юу хэрэгтэй байгааг мэдэхэд тусалдаг. Хөрсний шинжилгээгээр кали, азот, фосфор болон бусад чухал тэжээлийн бодисын хэмжээг тодорхойлж, бордооны зөв хэмжээг сонгох боломжтой. Ихэнх цэцэрлэгчид хоёр жилд нэг удаа хөрсний шинжилгээ хийлгэхэд хангалттай.
Хөрсний шинжилгээг хаана хийлгэх вэ?
Орон нутгийн их сургууль эсвэл хөрсний шинжилгээний лабораторид хандаарай. Тэд танд дээж авах хэрэгсэл болон зааварчилгааг өгөх болно.
Элсэрхэг Хөрс: Онцгой Анхаарал Шаардлагатай
Хэрэв та элсэрхэг хөрсөнд цэцэрлэгээ эрхэлдэг бол калийн алдагдалд илүү анхаарах хэрэгтэй. Элсэрхэг хөрс нь калийг бусад төрлийн хөрснөөс илүү амархан угааж алддаг. Тиймээс ургамлын шинж тэмдгийг анхааралтай ажиглаж, хөрсний шинжилгээг илүү олон удаа хийхийг зөвлөж байна.
- Элсэрхэг хөрсөнд органик бордоо (компост, ялзмаг) нэмэх нь калийг хөрсөнд барьж, алдагдахаас сэргийлнэ.
- Ургамлыг тогтмол, бага хэмжээгээр услах нь калийн угаагдах эрсдэлийг бууруулдаг.
Компостын Калийн Агууламжийг Хамгаалах
Компостын калийн агууламжийг хамгаалахын тулд дараах зөвлөмжийг дагаарай:
- Компостоо хучих. Кали нь усанд уусдаг тул борооны усаар угаагдаж алдагдаж болзошгүй. Хэрэглэхгүй үедээ таглаатай саванд хийх эсвэл бүтээлэг тавьж калийн алдагдлаас сэргийлнэ.
- Компостын саваа сүүдэртэй, хуурай газар байрлуулах.
Магнийн Ач Холбогдол
Калийн хэт их хэрэглээ нь бусад тэжээлийн бодисын, ялангуяа магнийн шингээлтэд саад учруулж болзошгүй. Хэрэв навчны судаснуудын хооронд шарлалт ажиглагдаж байвал (судаснууд нь ногоон хэвээр байх) энэ нь магнийн дутагдлын шинж тэмдэг байж болно.
- Магнийн дутагдлыг арилгахын тулд органик кальци-магнийн нэмэлт (доломит шохой) эсвэл магнийн сульфат (Эпсом давс) хэрэглэж болно.
- Бүтээгдэхүүнээс хамааран хөрсөнд холих эсвэл ургамлын доод навчинд шүрших хэрэгтэй.
Дүгнэлт: Калиар Бордох - Амжилттай Цэцэрлэгийн Түлхүүр
Эрхэм цэцэрлэгч ээ, таны ургамал калийн бордоонд хэрэгцээтэй байгаа эсэхийг тодорхойлох, зөв бордоог сонгох, хэрэглэхэд энэ мэдээлэл тус болно гэдэгт итгэлтэй байна. Цэцэрлэгийн ажил бол туршилт, суралцахуйн ажил гэдгийг санаарай. Өөр өөр аргыг туршиж, өөртөө болон цэцэрлэгтээ тохирохыг олоорой. Амжилт хүсье!